Uiterlijk
West-Afrikaanse franjeapen hebben een zwart lichaam met wit haar rondom hun gezicht en opvallende, lange stukken zilverwit haar langs hun schouders. Ze hebben ook een lange, witte staart. Franjeapen hebben geen duim aan hun handen, maar een klein stompje. Een duim hebben ze ook niet zo nodig als ze slingeren in de bomen.
Leefgebied
West-Afrikaanse franjeapen leven in het wild in onder andere laaglandregenwouden, oeverbossen en moerasbossen langs de kust van West Afrika, van Guinea-Bissau tot Ivoorkust. Ze brengen de meeste tijd hoog in de bomen door.
Leefwijze
In het wild leven franjeapen in groepen van 9 tot 19 dieren met 1-3 volwassen mannen en 4-6 volwassen vrouwen. Er is een duidelijke hiërarchie bij de mannen en weinig interactie onderling. De vrouwtjes onderhouden nauwe relaties met elkaar en vlooien elkaar vaak. Ook dragen de vrouwtjes bij aan de zorg voor de jongen in de groep. De jongen zijn erg opvallend, want ze zijn helemaal wit bij de geboorte en trekken daardoor veel aandacht van andere vrouwtjes. Ze zullen daarom vaak worden meegenomen door deze oppassers of ‘tantes’ (‘infant-handlers’ in het Engels) en voor langere tijd worden vastgehouden. Net zoals bij de meeste primaten verlaten de mannen de geboortegroep, maar er is ook bewijs dat de vrouwen soms hun geboortegroep verlaten.
Gedrag
Franjeapen hebben een zeer rustige levensstijl. Hun dieet bestaat voornamelijk uit blad, ongeveer twee tot drie kilo blad per dag. Hierdoor moeten ze lange periodes rusten om alle bladeren te kunnen verteren. Ruim de helft van de tijd zijn ze aan het rusten of aan het zonnebaden om energie te besparen. Dat laatste is vooral belangrijk om te doen in periodes van schaarste.
Voortplanting
Na een draagtijd van zo'n 5,5 maand wordt er één jong geboren. Geboortes bij West-Afrikaanse franjeapen vinden plaats in het droogteseizoen tussen december en februari. Meestal krijgen de vrouwtjes om de twee jaar een jong. De jongen zijn helemaal wit bij de geboorte en worden geleidelijk donkerder als ze ouder worden. Alle volwassen vrouwen in de groep zorgen voor het jong. Vrouwelijke franjeapen hebben geen duidelijke genitale zwelling. Op de leeftijd van twee tot vijf jaar zijn de vrouwtjes geslachtrijp. Ze krijgen hun eerste jong als ze tussen de drie en zeven jaar oud zijn.
Situatie in het wild
West-Afrikaanse franjeapen hebben onaangetast bos nodig om in te leven. Ze worden in het wild bedreigd doordat hun leefgebied verdwijnt en bossen afnemen in kwaliteit. Ondanks dat ze in beschermde gebieden leven, wordt er ook op ze gejaagd vanwege hun vlees en vacht.
In Apenheul
De West-Afrikaanse franjeapen zijn vanaf 2023 in het nieuwe losloopgebied van Apenheul te vinden! Dit is de eerste keer in de geschiedenis van Apenheul dat er franjeapen te zien zijn. Deze groep bestaat uit vier mannetjes, omdat er een overvloed aan mannetjes is in het Europese populatie managementprogramma. Zij delen hun verblijf met de Noordelijke talapoins en de Afrikaanse sporenschildpadden. Deze soort franjeaap wordt slechts in acht andere Europese dierentuinen gehouden met in totaal circa 40 dieren.
Populatiemanagementprogramma 
Apenheul is onderdeel van het Europese populatie managementprogramma (EEP) voor West-Afrikaanse franjeapen. Door samen te werken met andere internationale dierentuinen houden we een genetisch gezonde en demografisch stabiele populatie van deze soort in dierentuinen in stand die als reservepopulatie dient.
Leuke weetjes
- Franjeapen zijn echte klimmers en springers! Ondanks dat ze geen grijpstaarten hebben, zoals apensoorten in Zuid- en Midden-Amerika, bieden hun staarten tegenwicht, wat erg handig is tijdens het klimmen en zoeken naar eten hoog in de boomtoppen.
- De naam “colobus” is afgeleid van “ekolobóse” – een Grieks woord dat letterlijk betekent “hij sneed kort” of “verminkt”. Soorten van dit geslacht worden zo genoemd vanwegen de gereduceerde duim, wat gewoon een klein afgerond uitsteeksel is. Omdat ze geen duim hebben kunnen deze primaten zich snel tussen de bomen verplaatsen.