Uiterlijk
Kroonmaki’s hebben hun naam te danken aan de oranje ‘tekening’ op hun hoofd. Die heeft de vorm van een kroon. De mannen en vrouwen zien er verschillend uit. Bij de mannetjes loopt de oranje kleuring vanaf hun wenkbrauwen langs hun oren naar hun wangen. De vrouwen hebben een klein, oranje kroontje net boven hun wenkbrauwen. De mannen hebben bovenop hun hoofd een zwarte driehoek. Kroonmaki’s zijn halfapen. Je herkent ze dus ook aan hun spitse snuit met een natte neus en snorharen.
Leefgebied
Kroonmaki’s leven vooral in de droge loofbossen in het Noorden van Madagaskar, maar ze leven ook in diverse andere typen bos, variërend van tropisch regenwoud tot drogere savanne bossen. Het is de enige plek op aarde waar kroonmaki’s in het wild voorkomen.
Leefwijze
In het wild leven kroonmaki’s in sociale groepen met meerdere volwassen mannen en vrouwen. Deze grote groepen splitsen zich vaak in kleinere groepjes als ze op zoek gaan naar voedsel. Maar ook monogame paartjes met hun jongen komen voor. Een groep bestaat meestal uit vier tot zes dieren. De vrouwtjes zijn dominant. Dat zie je vooral als de kroonmaki’s op zoek gaan naar voedsel. De vrouwen laten dan duidelijk merken dat zij de lekkerste, voedzaamste hapjes willen hebben.
Gedrag
Kroonmaki’s zijn vooral overdag actief. Ze vlooien elkaar veel, om onderlinge relaties en vriendschappen te onderhouden. Hiervoor gebruiken ze hun tanden, waarbij de tanden op de onderkaak een soort kammetje vormen. Hierdoor lijkt het net of ze elkaar likken. Naast het sociale aspect, heeft vlooien ook een belangrijke hygiënische functie. Kroonmaki’s gebruiken geuren om elkaar dingen duidelijk te maken. Op hun achterwerk zitten geurklieren. Door met hun geurklieren over bijvoorbeeld takken te wrijven, laten ze geuren achter. Zo maken ze andere dieren bijvoorbeeld duidelijk waar ze zijn, wat hun geslacht is en of ze willen paren.
Voortplanting
In het wild paren de kroonmaki’s vooral in mei en juni met elkaar. Vier maanden later komen de jongen dan ter wereld. De eerste maanden drinken de kleintjes bij hun moeder. Na zo’n zes tot zeven maanden moeten ze op zoek naar hun eigen eten. Na ongeveer twee jaar zijn de dieren seksueel volwassen en dat is dan ook het moment waarop ze hun geboortegroep verlaten.
Situatie in het wild
Kroonmaki’s hebben een bedreigde status in het wild. De bossen waar ze leven, worden gekapt en verbrand om plaats te maken voor landbouw. Ook wordt er op de kroonmaki’s gejaagd voor hun vlees en omdat ze de landbouwgewassen plunderen en daardoor als ongedierte worden gezien.
In Apenheul
De kroonmaki’s leven nog niet zo lang in Apenheul. In 2016 verhuisde er een paartje naar ons park. In 2018 kregen zij in Apenheul hun eerste jong. De kroonmaki’s lopen los tussen de bezoekers en andere halfapen in het Madagaskargebied van Apenheul.
Fokprogramma 
Apenheul is onderdeel van het Europese fokprogramma (EEP) voor kroonmaki’s. Door samen te werken met andere internationale dierentuinen, houden we een genetisch gezonde en demografisch stabiele populatie van deze soort in dierentuinen in stand die als reservepopulatie dient.
Leuke weetjes
- Bij kroonmaki’s zijn de vrouwen de baas. Dat betekent bijvoorbeeld dat zij het eerste recht hebben op de lekkerste hapjes of op de beste slaapplekken.
- Kroonmaki’s kennen een geboorteseizoen en de jongen worden dus vrijwel gelijktijdig geboren. Hierdoor zijn er altijd voldoende speelmaatjes in de buurt.