Macho-man
Een zwaargebouwde volwassen gorillaman kan wel 200 kilo wegen. Geen vetzak, maar allemaal spieren! De vrouwtjes wegen 'maar' ongeveer de helft, zo'n 90 kilo. Het volwassen mannetje heeft een grote 'helm' op zijn hoofd: een bobbel van allemaal spieren die bij de vrouwtjes lang niet zo groot is. De hoektanden van de mannetjes maken ook meer indruk dan een vrouwengebit. Als een volwassen gorillaman rechtop staat, kan hij een lengte van twee meter bereiken. Als hij dan ook nog op zijn borst begint te roffelen, is het te begrijpen dat mensen vroeger erg bang waren voor gorilla's. Nu weten we dat dit allemaal maar 'schijn' is. Een gorilla is een vredelievend dier.
Wie van de drie?
Er bestaan drie ‘typen’ gorilla's. In dierentuinen zie je altijd de westelijk laaglandgorilla. De andere twee soorten zijn de oostelijk laaglandgorilla en de berggorilla. De westelijk laaglandgorilla heeft het minste haar, de berggorilla het langste haar en de oostelijk laaglandgorilla zit daar ergens tussenin. Mensen die veel naar gorilla's gekeken hebben, herkennen de drie typen ook aan hun verschillende neuzen. De oostelijk laagland- en de berggorilla leven aan de oostkant van centraal Afrika. De westelijk laaglandgorilla komt in landen langs de westkust van tropisch Afrika voor.
Dikkerd
Gorilla's eten bladeren, stengels, wortels, schors en, als ze die kunnen vinden, ook vruchten. Maar omdat de zware gorilla's vooral op de grond blijven, krijgen ze maar weinig rijpe vruchten te pakken. Die hangen meestal hoog in de bomen. Om al dat groenvoer goed te kunnen verteren hebben gorilla's, net als andere bladeters, een ingewikkeld darmsysteem. Daarom hebben gezonde gorilla’s altijd een dikke buik!
Zilverrug
Gorilla's leven in groepen van 4 tot wel 30 dieren. Eén mannetje is de baas in de groep. De haren op zijn rug zijn zilvergrijs; hij wordt daarom ook wel 'zilverrug' genoemd. Hij leeft met een aantal vrouwtjes en is de vader van alle kinderen in de groep. Zo'n groep wordt ook wel 'harem' genoemd. De zilverrug is erg belangrijk voor het dagelijkse leven van de harem; hij is scheidsrechter bij ruzies en hij verdedigt zijn harem tegen bedreigingen van buiten. Als jonge dieren ruzie hebben, kiest hij meestal de kant van het jongste dier.
Warm nest
Gorilla's zijn echte gronddieren. Wanneer de gorilla loopt, steunt hij op de knokkels van zijn handen en zijn voetzolen. In de dichte struiken en bomen vinden ze genoeg bladeren om te eten en... om een slaapnest te bouwen! Het nest maken ze zo dat ze 's nachts niet direct op de koude grond hoeven te liggen. Vrouwtjes (die dus lichter zijn) en hun kinderen klimmen vaak in de bomen en maken daar hun nesten.
Roffelen of praten
Iedereen kent wel het borstroffelen van gorilla's. Alle leden uit een groep doen het. Het is een onderdeel van de taal van gorilla's. Ze gebruiken het roffelen bij angst, woede en schrik, maar ook bij spel en als opschepperij en uitdaging. Het is dus geen agressief gedrag, maar een vorm van bluffen, opwinding (blij of boos) en soms gewoon 'praten': "Ik zit hier!"
Naar school…
Net als een mens moet een gorilla van jongs af aan veel leren: om te beginnen de gorillataal. Die bestaat niet uit woorden, maar uit gelaatsuitdrukkingen, lichaamshoudingen, kijkrichtingen en geluiden. Een gorilla moet ook zijn plaats in de groep leren, de 'rangorde'. De ene aap is nu eenmaal belangrijker in de groep dan de ander. Ook leert hij hoe hij zichzelf zo belangrijk mogelijk kan maken. Verder leert een gorillakind van zijn moeder en van de groep welke planten hij wel en niet kan eten. Als zijn moeder gaat bevallen van een volgende baby, dan mag hij voortaan niet meer bij haar drinken.
…maar: afkijken moet!
Een gorilla vrouwtje kan ongeveer om de drie tot vier jaar een jong krijgen. Haar baby wordt geboren na een draagtijd van negen maanden, net als bij mensen. De baby weegt maar ongeveer vier pond, maar kan zich direkt al vasthouden aan het buikhaar van zijn moeder. Moeder ondersteunt hem daarbij wel. Na een paar maanden verhuist de baby naar de rug van zijn moeder. De eerste keer dat gorilla's een baby krijgen, meestal zijn ze dan ongeveer zeven of acht jaar oud, moeten ze nog erg wennen. Toch weten ze wel hoe ze een goede moeder moeten zijn. Ze hebben dat van andere moeders afgekeken. Het groepsleven is daarom erg belangrijk: er zijn altijd wel oudere dieren in een groep die het goede voorbeeld geven. Soms laten ze jonge vrouwtjes zelfs ‘babysitten’. Daar leer je ook heel veel van!
Tovenarij
Verschillende negerstammen maken jacht op gorilla's, want het vlees is een echte lekkernij voor hen. Sommige stammen denken bovendien dat gorillavlees toverkracht heeft. Door de handen van een gorilla te eten krijg je zijn kracht. En als je de schedel van een volwassen gorillaman op je hut vastmaakt, zijn de hut en zijn bewoners tegen kwade geesten beschermd. Wij denken daar anders over.
Geen ruimte meer
Gorilla's zijn in hun voortbestaan bedreigd. Van de berggorilla's leven er zelfs nog maar enkele honderden. De gorilla's worden vooral bedreigd door de vernietiging van hun leefgebied, het tropisch regenwoud. Ook in Afrika neemt de bevolking snel toe en proberen arme mensen oerwoud in landbouwgrond te veranderen. Bovendien veroorzaakt de houthandel enorme schade door het kappen van bomen en het aanleggen van wegen. Daarna gebruikt de bevolking die wegen weer om het bos verder in te trekken en leeg te halen. Waar moeten ze anders hun kookvuurtjes mee stoken?